do czasu
  • Zbyt syty, zbyt bity
    16.04.2020
    16.04.2020
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu poszukuję bezskutecznie znaczenia wyrażenia zbyt syty, zbyt bity. Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak należy je rozumieć.
    Z poważaniem,
    Jolanta van Holstein
  • zdrobnienia czy zgrubienia?
    5.12.2012
    5.12.2012
    Szanowni Państwo,
    czy polskie formy Anka, Danka, Janka, Hanka itp. są zdrobnieniami (jak słowackie zdrobnienia Anka, Danka, Janka, Hanka, Lucka itp. i polskie zdrobnienia Danuśka, Aśka, Baśka, Kaśka itp.), czy zgrubieniami?
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
  • Zlatynizowane hellenizmy
    3.10.2016
    3.10.2016
    Dlaczego nie mamy dziś musejonów, nie mówimy o bitwie pod Aktionem czy o tym że stolicą Cesarstwa Wschodniorzymskiego był Bizantion (przemianowany przez cesarza Konstantyna Wielkiego na Konstantynopol), a zamiast tego mamy muzea, mówimy o Akcjum i Bizancjum? Czy zachodzi taka ogólna prawidłowość, że grecka końcówka -on jest zamieniana na łacińskie -um?
  • Zlęknąć się
    21.03.2018
    21.03.2018
    Która z przedstawionych poniżej form jest prawidłowa? Czy ewentualnie można stosować je wymiennie?
    1.Piotr zląkł się postaci stojącej w ciemnej bramie.
    2. Piotr zlękł się postaci stojącej w ciemnej bramie
    3. Piotr zlęknął się postaci stojącej w ciemnej bramie.

    Dziękuję z góry za wypowiedź i pozdrawiam serdecznie.
    Maciej
  • Złapać / wziąć (kogoś) za wszarz
    10.07.2019
    10.07.2019
    Dzień dobry,
    spotkałam się z wyrażeniem wziąć / złapać kogoś za wszarz. Skąd się wzięło takie określenie?
    Co ono dokładnie oznacza?
    Dziękuję za odpowiedź
  • złodziejosa okulosa
    29.04.2009
    29.04.2009
    Dzień dobry,
    w moim domu (Małopolska) w prima aprilis po udanym okłamaniu osoby mówi się złodziejosa okulosa. Ciekawi mnie, co to znaczy i skąd wzięło się takie powiedzenie.
    Dziękuję.
  • Zmieniać a zamieniać

    26.04.2022
    26.04.2022

    Szanowna Poradnio!

    Od jakiegoś czasu zastanawia mnie, czy aby opisać przemianę czegoś/kogoś w coś, można użyć zarówno czasownika zmieniać się, jak i zamieniać się. Grzebałam w słownikach i nie znalazłam jednoznacznej odpowiedzi. Być może moje odczucie, sugerujące mi, że powinno się w tej sytuacji użyć czasownika zmieniać się jest czysto subiektywne i niczym niepoparte. Tak król Midas, dla przykładu, zmieniał czy zamieniał wszystko w złoto?

    z poważaniem,

    Aleksandra Dobrowolska

  • znikające się
    11.01.2010
    11.01.2010
    Czy rzeczowniki odsłowne na -anie, -enie, -cie utworzone od czasowników zwrotnych zachowują zaimek się? Czy poprawne są np. używane w reklamach wyrażenia skuteczny środek przeciwko poceniu, krem przeciw efektom starzenia?
  • Znów, znowu
    29.12.2015
    29.12.2015
    Zastanawiam się, czy istnieje jakaś różnica w stosowaniu wyrazów znów i znowu. Mnie osobiście się wydaje, że znowu jest formą długą od znów, stąd powinno się ją raczej stosować na początku i końcu zdania, a znów w środku, tak jak to się zaleca w przypadku słów dziś i dzisiaj. Mój oponent w dyskusji jednak się opiera, że formy te są całkowicie tożsame. Czy można by rozsądzić kto ma rację?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego